kutubhona

Исломий давлат сулҳ ва ярашув шартномаларини, яхши қўшничилик шартномаларини, сақофий шартномалар, тижорий ва молиявий шартномалар ва шунга ўхшаш исломий даъват манфаати тақозо қиладиган шартномаларни тузиши мумкин. Бу шартномалар Ислом маъқуллайдиган шартлар билан тузилади. Шунинг учун бу шартномалар Ислом маъқулламайдиган шартларни ўз ичига оладиган бўлса, Исломда дуруст бўлмайдиган бу шартлар бекор қилинади ва шартнома қолган шартлар бўйича ижро кучида қолаверади. Чунки шариатга хилоф келадиган шартларнинг барчаси ботилдир. Гарчи уларга мусулмонлар халифаси розилик берса ҳам. Агар Исломий давлат билан душман ўртасида уруш ҳолати бўлса Исломий давлат бу душман билан ярашув шартномаси ва сулҳ шартномаси тузиши жоиз бўлади. Бу шартномани шу вақтдаги аҳвол тақозоси бўйича ва даъват манфаати талаб қиладиган нарсага мувофиқ тузади. Исломий давлат агар даъват манфаати тақозо қиладиган бир иш сабабли бирон қўшни давлат билан ёки узоқдаги давлат билан тинч ва дўстона муносабатлар ўрнатиш фикрига келса шундай қилиши жоиз бўлади. Чунки давлат кофирлар билан бўладиган ярашувларда уларга даъватни етказишнинг ва уларда Ислом ҳақида жамоатчилик фикрини пайдо қилишнинг бир қуролини топиши мумкин. Шунингдек бу муносабатлар ёрдамида бир катта ёмонликни даф қилиш ёки бошқа бир душманга зарба етказиш чорасини топиши ҳам мумкин. Шунинг учун Исломий давлат қўшни давлатлар билан яхши қўшничилик шартномасини тузиши жоиз бўлади. Шунингдек қўшни бўлмаган давлатлар билан муайян муддатга ҳужум қилмаслик ҳақидаги шартномаларни тузиши ҳам жоиз бўлади. Агар давлат бунда исломий даъватни етказишнинг ёки мусулмонларни ҳимоя қилишнинг бир йўлини кўрса ёки Ислом ва мусулмонлар учун ёки исломий даъватнинг бориши учун қандайдир манфаат бор деб билса шундай шартномаларни тузиши жоиздир. Чунки Росулуллоҳ с.а.в. душманга қарши уруш қилиш учун мусулмонлар қўшини ўтиб борадиган йўллар хавфсизлигини таъминлаш мақсадида Бани Мудлаж ва Бани Зомра билан шартнома туздилар. Пайғамбаримиз давлатнинг Шом юртлари ҳудудидаги Рум тарафидан бўлган чегаралари хавфсизлигини таъминлаш учун Табукда Юҳанно ибн Руъба